پرسش هاي شايع افراد ديابتي
آيا مي توان از ديابت نوع دو پيشگيري کرد؟
براي پاسخ به اين سوال، دانستن معيارهاي تشخيص قند طبيعي، ديابت پنهان و ديابت ضروري است. بعد از آشنايي با معيارهاي تشخيصي ديابت مي توان به بحث پيشگيري از ديابت پرداخت.
اگر فردي مبتلا به ديابت پنهان باشد، مخصوصا اگر همراه با آن عوامل خطر ساز ديگري مثل افزايش وزن ، بي تحرکي ، سابقه فاميلي ديابت، فشار خون و چربي خون بالا نيز داشته باشد، احتمال ابتلا به ديابت در او افزايش مي يابد. در اين حالت مي توان با آموزش صحيح، از افزايش قند خون او جلوگيري کرد و ميزان قند خون شخص را به محدوده ي طبيعي رساند و در نتيجه از ابتلا به ديابت نوع دو جلوگيري کرد.
اصول پيشگيري از ديابت نوع دو به شرح زير است:
1) کاهش وزن در صورت چاقي
2) ورزش برنامه ريزي شده
3) رژيم غذايي سالم و کم کالري و کم چرب
کاهش وزن نبايد به مقدار زياد و در مدت زمان کوتاه باشد، بنابراين رژيم‌هاي لاغري که با حذف يک يا چند گروه از مواد غذايي، باعث کاهش وزن زياد در مدت زمان کم مي شوند، استاندارد و علمي نمي باشند و سبب به خطر انداختن سلامت فرد مي گردند.
کاهش وزن مطلوب،0/5 تا 1 کيلو در هفته(2 تا 4 کيلو در ماه) مي باشد و براي رسيدن به وزن ايده‌آل، ورزش منظم و متناسب با شرايط جسماني فرد، به همراه رژيم لاغري (شامل تمام گروه هاي غذايي) ضروري است.
لازم به ذکر است که کم کردن 5 درصد وزن اضافي، کمک فراواني به کاهش ميزان قند خون مي کند، براي مثال اگر وزن يک شخص 90 کيلوگرم باشد و وزن ايده آل او 75 کيلوگرم (15 کيلوگرم اضافه وزن دارد) ،کم کردن 5 درصد وزن فعلي (حدود 5/4 کيلو) موجب کاهش چشمگيري در ميزان قند خون او مي شود (با اين فرض که فرد مورد نظر مبتلا به ديابت پنهان باشد).
آيا ممکن است قند خون يک فرد غير ديابتي هم بعد از خوردن غذا، بالاي 160 باشد؟
بله، بسياري از مردم همين طورند. در واقع، زماني پزشک مي تواند ديابت را از روي قند خون غيرناشتا تشخيص دهد که مقدار آن بالاي 200 mg/dl باشد. اگر قند خون دو ساعت بعد از غذا بين 140 تا 199 باشد، به معني قرار گرفتن در معرض خطر ابتلا به ديابت است.
در خانواده ما ديابت نوع دو شايع است. من به اين بيماري مبتلا نيستم. اما اخيرا متوجه ورم‌هايي در ناحيه زانو و قوزک پاهايم شده ام. من در منطقه اي گرمسير زندگي مي کنم. همچنين بدون هيچ علت مشخصي در زير انگشت شست پايم، خون ريزي داشتم و بعد ناخن آن کنده شد. يک نفر به من گفت که اين ها از علايم ديابت است. آيا اين حقيقت دارد؟
با توجه به اين که بيماري ديابت در خانواده شما شايع است، خطر ابتلاي شما به ديابت نوع دو زياد است.
اما تورم قوزک پا و زانوهاي تان ممکن است در اثر آب و هواي گرم، و يا بر اثر پياده روي زياد باشد. همچنين خون ريزي زير انگشت شست پاي تان ممکن است به خاطر ضرب ديدگي باشد و شما متوجه آن ضربه نشده باشيد. در اکثر مواردي که اين اتفاق مي افتد ناخن پا کنده مي شود. به هر حال هيچ کدام از اين ها علامت ديابت نيستند.
در هر صورت به علت ترس از تشخيص بيماري، مراجعه به پزشک را عقب نيندازيد. اگر پزشک تشخيص دهد شما مبتلا به ديابت هستيد، اين بهتر است که هر چه سريع تر درمان را شروع کنيد، تا اينکه بگذاريد بيماري به مراحل پيچيده تر برسد. ممکن است هنوز زمان کافي را براي ايجاد تغيير در نحوه زندگي تان داشته باشيد و بتوانيد به طور کامل جلوي بيماري را بگيريد و يا حداقل آن را چند سال به تعويق بيندازيد.
مقادير قند خون در افراد سالم و ديابتي
طبق آخرين معيارهاي علمي، مقدار قند خون ناشتا در افراد سالم، ديابت پنهان و به شرح ذيل مي باشد:
قند خون کمتر از 100 ميلي گرم در دسي ليتر = طبيعي
قند خون 100 تا 125 ميلي گرم در دسي ليتر = ديابت پنهان
قند خون 126 ميلي گرم در دسي ليتر و بيشتر = ديابت
لازم به ذکر است براي اندازه گيري قند خون ناشتا، حداقل از 8 ساعت قبل نبايد چيزي بخوريد.
براي تشخيص ديابت پنهان و ديابت لازم است آزمايش دو بار(در يک آزمايشگاه) تکرار شود.
مقدار قند خون طبيعي، ديابت پنهان و ديابت در تست تحمل گلوکز در آزمايش قند خون 2 ساعت بعد از غذا، به شرح ذيل مي باشد:
قند خون کمتر از 140 ميلي گرم در دسي ليتر = طبيعي
قند خون 140 تا 199 ميلي گرم در دسي ليتر = ديابت پنهان
قند خون 200 ميلي گرم در دسي ليتر و بيشتر = ديابت
دکتر ترمه نوروزي
تست بزاقی قند خون، روشی نوین از ایران برای بیماران دیابتی