یکی از عوارض نامطلوب دیابت، ایجاد زخم های عفونی در پاهاست که نه تنها کنترل دیابت را سخت تر می کند، بلکه سلامت فرد دیابتی را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا باید بدانید، اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، مراقبت مطلوب از پاهای تان اهمیت زیادی دارد. مراقبت ضعیف از پاها در بیماری دیابت می تواند منجر به ظهور عوارض جدی در سلامت شما گردد و حتی ممکن است منجر به قطع عضو در پاهایتان گردد.
اگر مبتلا به دیابت باشید، پاهایتان نسبت به آسیب مستعدتر می گردند، زیرا این بیماری می تواند اعصاب شما را تخریب نماید و جریان خون را به پاهایتان کاهش دهد.
نکته جالب آن است که با مراقبت مطلوب از پاها می توان از اغلب عوارض جدی مرتبط با دیابت پیشگیری نمود.
در ذیل سعی شده است برخی از نکته های مرتبط با مراقبت از پاها در بیماری دیابت نوع دو را یادآوری نماییم:
پاهای تان را روزانه بشویید و خشک کنید
* از صابون های ملایم استفاده کنید.
* از آب گرم استفاده کنید.
* پوست تان را با ملایمت و گذاشتن و برداشتن حوله بر روی آن خشک کنید. از خراشاندن و ساییده شدن پوست در هنگام شستشو و خشک نمودن آن اجتناب کنید.
* به منظور پیشگیری از ترک خوردن پاها، بعد از شستشو از لوسیون (کرم مرطوب کننده) استفاده کنید، اما لوسیون را بین انگشت های پاهایتان نمالید.
پاهایتان را هر روز مورد بررسی قرار دهید
* هر روز همه قسمت های پاهای خود را مورد بازبینی قرار دهید. اگر شما نمی توانید به خوبی پاهایتان را ببینید، شخص دیگری باید پاهای شما را بررسی کند.
* مراقب خشکی و ترک خوردگی پوست پای تان باشید.
* وجود مواردی نظیر: تاول، بریدگی، خراشیدگی و یا دیگر زخم ها را مورد بررسی قرار دهید.
* قرمزی، گرمی و حساس بودن هر نقطه از پا را که لمس می نمایید، بررسی چک کنید.
* اگر کفش شما موجب ایجاد زخم یا تاول در پاهایتان شد، سریعا آن را درمان کنید. محل زخم را با چسب زخم یا باند بپوشانید و سپس یک جفت کفش راحت و مناسب برای خود تهیه کنید.
مراقب ناخن پاهایتان باشید
* ناخن هایتان را بعد از حمام که نرم تر هستند، کوتاه کنید.
* ناخن هایتان را در یک خط مستقیم کوتاه کنید وسپس سطح ناخن هایتان را با سوهان، صاف کنید.
* از کندن گوشه های ناخن اجتناب کنید.
در هنگام ورزش و فعالیت بدنی مراقب پاهایتان باشید
* با کفش هایی راحت و مناسب، به پیاده روی و ورزش بپردازید.
* هنگامی که در پاهایتان زخمی ایجاد شده است، ورزش نکنید.
از کفش و جوراب مناسب استفاده کنید
* هیچ وقت با پای برهنه راه نروید و همیشه کفش، راحتی های مقاوم و دیگر پاپوش های مناسب را بپوشید.
* از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و نوک تیز اجتناب کنید. از پوشیدن کفش هایی که نوک انگشتان یا پاشنه پای شما از آنها بیرون است (نظیر صندل هایی که نوک پا و پاشنه پا درآنها آزاد و برهنه است)، اجتناب کنید، زیرا این مدل کفش ها خطر بروز آسیب یا عفونت در پاها را افزایش می دهند.
* کفش جدید را با جورابی که اکثرا می پوشید، امتحان کنید.
* یک جفت کفش جدید را برای بیش از یک ساعت، در هر بار، به پا نداشته باشید.
* قبل از این که کفشی را به پا کنید به دقت داخل آن را بررسی کنید که شامل جسم خارجی یا زایده ای نباشد که به پای شما آسیب برساند.
* از پوشیدن جوراب های تنگ و محکم اجتناب کنید.
* جوراب های با الیاف طبیعی را به پا کنید. مثل نخی یا کتانی، پشمی و یا ترکیب پشم و کتان.
* کفش ها و چکمه هایی به پا کنید که از پاهای شما در شرایط مختلف آب و هوایی محافظت کنند( آب و هوای سرد، مرطوب و ...).
* مطمئن شوید که سایز کفش هایتان مناسب باشد. اگر به نوروپاتی دیابتی ( اختلالات حسی مرتبط با دیابت) مبتلا باشید، ممکن است متوجه تنگ بودن بیش از حد کفش هایتان نشوید (همچنین می توانید با استفاده از تست footwear که در مقاله ی بعدی شرح داده خواهد شد، از مناسب بودن سایز کفش هایتان مطمئن گردید).
در انتها خاطرنشان می شویم که اگر افرا دیابتی مراقبت صحیح از پاهایشان را فرا بگیرند، به راحتی می توانند از بروز بیماری های خطرناک مرتبط با پا ( که خدای نکرده منجر به قطع پا و یا انگشتان پاها می شوند) پیشگیری نمایند.
در مقاله بعدی بقیه نکات مراقبت از پاها در بیماری دیابت را بیان خواهیم کرد.
تست بزاقی قند خون، روشی نوین از ایران برای بیماران دیابتی